گیربکس صنعتی چیست؟

گیربکس صنعتی بطور کلی از یکسری اجزا مهم و کاربردی تشکیل شده که هریک از آنها، نقش بسزایی در عملکرد این دستگاه دارند. در ادامه، برخی از مهم ترین اجزا تشکیل دهنده گیربکس صنعتی را برایتان توضیح میدهیم:

چرخ دنده ها

اولین و شاید مهم ترین جزء تشکیل دهنده گیربکس صنعتی، چرخ دنده ها هستند. این اجزا نقش مهمی در انتقال نیرو و تغییر سرعت و گشتاور دارند. این چرخ دنده ها به انواع مختلفی تقسیم می شوند که شامل چرخ دنده ساده، چرخ دنده مارپیچ، چرخ دنده مخروطی و چرخ دنده حلزونی می شود.

شفت گیربکس

شفت، قسمت دیگری در گیربکس های صنعتی است. گیربکس های صنعتی معمولا دو شفت ورودی و خروجی دارند. شفت ورودی، نیرو را از یک محرک اصلی مثل الکتروموتور دریافت می کند و شفت خروجی نیرو را به یک قطعه محرک دیگر می رساند.

شفت های ورودی و خروجی از جنس فولاد اند و مقاومت بالایی دارند. البته ممکن است گیربکس صنعتی دارای یک شفت میانی هم باشد که نیرو را بین چرخ دنده ها رد و بدل می کند. بطور کلی، شفت گیربکس به دو صورت هالوشفت و سالیدشفت وجود دارد.

بدنه گیربکس

بدنه گیربکس (پوسته گیربکس) از تمامی قسمت های داخلی گیربکس در برابر آلودگی و فشار محافظت می کند. بدنه گیربکس از یکسری دنده های بزرگ و کوچک تشکیل شده که در برابر شرایط مختلف آب وهوایی مقاوم اند و به ندرت آسیب می بینند.

بلبرینگ

بلبرینگ ها اجزا دیگری در گیربکس های صنعتی می باشند. بین اجزای متحرک گیربکس صنعتی، نوعی اصطکاک ایجاد می شود که بلبرینگ ها وظیفه کاهش این اصطکاک را برعهده دارند.

بلبرینگ ها معمولا برای بارهای سبک و متوسط کاربرد دارند، در حالیکه برای شرایط سخت و بارهای سنگین، معمولا از رولبرینگ ها استفاده می شود.

کاسه نمد

کاسه نمد یک سیستم است که از نشت روغن و ورود گرد و غبار به گیربکس جلوگیری می کند. کاسه نمد، در برابر حرارت و فشار مقاوم است و نقش مهمی درعملکرد صحیح گیربکس صنعتی دارند.

نحوه عملکرد گیربکس صنعتی چگونه است؟

عملکرد کلی گیربکس صنعتی به این صورت است:

ابتدا نیرو، از طریق موتور به شفت ورودی گیربکس وارد می شود. شفت ورودی، به تعدادی چرخ دنده وصل است که درون گیربکس قرار دارند. این چرخ دنده ها به یکدیگر متصل اند و میتوانند انواع مختلفی داشته باشند مثل مارپیچی، ساده، حلزونی، هلیکال. نسبت های مختلف دنده های این چرخ دنده ها، میتواند میزان سرعت و گشتاور را تعیین کند.

بطور مثال؛ در صورتیکه چرخ دنده ورودی، کوچک و چرخ دنده خروجی، بزرگ باشد، سرعت کم می شود و گشتاور افزایش پیدا می کند. اما در صورتیکه چرخ دنده ورودی بزرگ باشد و چرخ دنده خروجی کوچک، سرعت افزایش و گشتاور کاهش می یابد.

به این ترتیب، چرخ دنده ها در اثر تماس با یکدیگر، شروع به چرخش می کنند و سرعت و گشتاور ورودی، تغییر می کند. بعد از تنظیم سرعت و گشتاور نیز، قدرت ازطریق شفت خروجی به سایر قسمت ها یا دستگاه مورد نظر منتقل می شود.

انواع گیربکس صنعتی بر اساس فاکتور های مختلف

گیربکس صنعتی بر اساس فاکتور های مختلفی تقسیم بندی می شود که درادامه، بطور کامل به بررسی آنها می پردازیم:

انواع گیربکس صنعتی بر اساس نوع چرخ دنده

گیربکس حلزونی

گیربکس حلزونی از سه جزء اصلی (چرخ دنده، ماردون و بلبرینگ) تشکیل شده است که هرکدام از این اجزا، نقش مهمی در عملکرد گیربکس دارند.

چرخ دنده موجود در گیربکس حلزونی به یک محور متصل است. ماردون (چرخ دنده حلزونی) هم به شکل یک پیچ طولانی با دنده های مارپیچ است که به محور ورودی گیربکس وصل است.

با چرخش ماردون، دنده های آن به تدریج با دنده های چرخ دنده ی گیربکس حلزونی برخورد می کند و این نیروی چرخشی را به چرخ دنده منتقل می کند. در نتیجه، چرخ دنده وادار به حرکت کردن می شود.

در واقع، قدرت حرکت چرخ دنده، به کمک ماردون تهیه می شود. نکته جالب اینکه، تامین این قدرت به شکل معکوس ممکن نیست.

در ویدیو زیر میتوانید ساختار گیربکس حلزونی و اجزا آن را به راحتی مشاهده کنید: